Daifilo.
Onder soo veel, soo veel cieraden eel en braef
Vant vrouwelijck geslacht, en ist de minste gaef
Des hemels niet, dat sij schielijck een raedt versinnen,
Die nae veel overlegs, een man nau soude vinnen.
Soo ras de voester had haer tegen-reên geseit,
Warense van mijn vrouw wel crachtich wederleyt.
Soo ras de voester sach dat van verandring spreken
In haer voornemen, was voor steene rootsen preken,
En ons haer dienste bood, soo hadden sij, om ’t stick
Lichst wt te voeren, in min als een oogenblick,
Listigen raedt bedacht, om soo seer te verblenden
Coning, en heele hof, dat sij niet eens haer wenden
Souden om ondersoeck nae de Prinsses te doen.
De saken sijn bestelt, en niemant sal ver moên
Hebben op mij, Neen, watn int west noch niet gedaen,, Sijn,
De bruine grijnsen van des hemels vrolijck aenschijn;
Scharp ’s Uchtens gouden cruin in ’t oosten schittert,
mit
Haer verschgevlochten crans van roosen roodt, en wit.
Niemandt van ’t hofgesin is weet jck noch geresen,
En acht mijn heer sal mee noch bij sijn bedde wesen.
Maer later diende ’t niet, siet waer hij mij ontmoet,
De blijschap steurt den slaep meer dan de droefheit doet.
Tisiphernes.
Spoeydt u eerwaerdich licht om op mij wt te spreyden
’T beginsel, en ’t vervul van mijn geluckicheiden;
O Blosende’ Uchtent boet mijn onrustich gewach,
Voorloopster van de Son, vroemoeder van den dach.
En ghij glinsterende star deckt u verliefde stralen
Wat eer als u gewoont, en om weer te verhalen
U tijtverlies soo wilt u ’t’avondt liever spoên
Wat vroegher, als u licht mij beter dienst sal doen:
Stelt u brageeren wt soete Godin tot t’avondt,
En neemt soo veel ghij nu te cort comt aen den avondt;
Indien jck willich volch der minnen hete brandt,
Noch Godtheit boven d’uw verhef in mijn verstandt.
Daifilo.
Ick wensch mijn heer van daech ’t hoochste geluck te
proeven.
Tisiphernes.
Daifilo sijdij daer? gaen wij ten hoof vertoeven,
Tot dat de Coning rijs’, om dan van stonden aen,
Gelijck besloten is voort nae mijn vrouw te gaen.
Maer siet haer voester. Wat of haer dus vroech mach quellen?
Daifilo.
Misschien, mijn heer, ist om de staessy te bestellen,
Die tegen uwe coomst moet heerlijck sijn bereêt.
Tisiphernes.
Roept haer, op dat jck yet vande Princesse weet.
Daifilo.
Mijn vrouw.
Voester.
O
groote Goôn!
Daifilo.
Mijn
heer soud’ u yet vragen.
Voester.
Waer is de Coning?
Tisiphernes.
Wel?
voester hoe dus verslagen?
Wats van Granida? He?
Voester.
O
Goden wonderbaer!
Waer is de Coning?
Tisiphernes.
Hoe
en ist niet wel met haer?
De saeck betreft mij mee, segt wat’er mach gebreken.
Voester.
Datmen den Coning weck, jck moest den Coning spreken.
Tisiphernes.
Datmen den Coning weck. Maer geeft ons wat bescheits,
Ist qualijck of ist wel?
Voester.
Qualijck,
en wel, van bescheits.
Tisiphernes.
Qualijck en wel? hoe soudmen hier bescheyt wt merken?
Voester.
O eeuwichlijcke macht! o wonderlijcke wercken
Die d’aertsche sinnen, en vernuft te boven gaen!
Tisiphernes.
O Goôn wat sal dit sijn?
Daifilo.
Terstondt
suldij ’t verstaen,
Mijn heer, de Coning is geweckt, en voort geresen.
Tisiphernes.
Siet of hij comt.
Daifilo.
Mijn
heer, hij sal terstondt hier wesen.
Tisiphernes.
Daer is de Coning, nu u bootschap, voester doet.
Coning.
Voester wat brengdij ons dus schichtich? quaedt of goedt?
Voester.
’T believe’ u, heer wt mij te hooren de
geschiedenis,
En selfs te oordlen oft voor quaet of goedt te dieden,, is.
De Coning met gedult aenhoore mijn vertreck.
Coning.
Spreeckt claerlijk, niemandt en sal steuren u gespreck.
Voester.
Hoewel een eedel hart van wtgenomen sinnen
Alle’ eedel harten vroom, en deuchtsaem moet beminnen,
Soo heeft Natuir nochtans gehecht aen ons gemoedt
Een treck, die verre, d’een voor d’ander kiesen doet,
Om door vereende liefd daer mee te sijn verbonden.
Als sulcken wederpaer getreft wort, of gevonden,
Wast liefd’ heftich en ras, soo datse, naer men vindt,
Geen nieuwe vrientschap, maer vrientschaps vernieuwing schijnt:
Recht oft die sielen met elckander onderlingen
Gepaert hadden geweest, al eer sij lijf ontfingen.
Des Tisiphernes sich niet belge, dat mijn vrouw,
Als sij gistr’avondt haer tot slapen geven souw,
Om ’t aenstaend huwelijck was droevich en t’onvrede,
Alsoo ’t aen haer gemoedt niet ganschlijck en voldede.
De treurighe Prinsses seer veel, en ijvrich badt
De groote Goden, haer te jonnen ’t geene dat
Die beter dan sij selfs voor ’t best en schoonste kenden,
En conden, was het haer Godlijck believen senden.
’T woelend gedacht had nau van ’t bidden eindt
gemaeckt,
Als sij, en corts daerop, jck ben in slaep geraeckt.
Ick lach in diepe rust, mijn leden overgoten
Met sachten slaep, en al mijn sinnen toegesloten,
Mijn siel gedompelt in een grondeloos vergeet,
Soo dat de droomen oock, die buitens tijts met leedt
En daechschen arrebeyt des lichaems, comen quellen,
Met haer vernieuwing niet vermochten die t’ontstellen;
Wanneer een groot geluit schielijck mijn ooren sloech,
En overclaere glans mijn vaeck wt d’oogen joech.
Ich hoorde soo, en sach, (O Goden leert mij seggen)
Dat d’opgetoogen siel ’t lijf onbeweecht liet leggen.
Siet daer, de camer leeft, en tsiddert op de clanck,
En lieffelijcke maet van hemelsch spel en sanck
Der Godinnen gecroont met groene laurentelgen.
D’ontsprongen vensters op en cunnen niet verswelgen
Het helle licht waer van de volle kamer blaeckt,
Vloer, want, tapisserij, het welfsel vlammen braeckt
En alles sonder brandt, niet om vernielen móórdich,
Maer tot erkentnis de Godtheits tegenwóórdich.
De sangsters schicken haer int ronde’, en midden in
Den fraygevoechden ring, verheft haer een Godin;
Granid’ in als gelijck; van welgeschickte leden,
Van eerwaerdich gelaet, van trony net besneden,
Van oly-cleurt gesicht, van dichte vlechten blondt,
Van bleeckheit des gedaents, en roo coralen mondt.
Het hooft, tot teecken van haer mannelijcke luimen,
Dat Deckt een blancken helm, en blickert door de pluimen.
Haer voorsichtighen arm gewapent schijnt te sijn
Met eenen schilt van claer doorsichtich cristalijn;
Maer dat sij wijslijck bruickt, en niet en soeckt door desen
Als soete vrede, blijckt aen haer besaedicht wesen,
En den olijventack, een tegenteecken van ’t
Crijchsduyend gras, die sij reyckt met haer rechte handt.
Sij wendt haer tot Granid’ en goddelijcke zeden
Ontsluimen haeren mondt, met dus-danige reden;
Welck goddelijcke cracht
Diep druckt’ in mijn gedacht.
Granida’, ontwaeckt, dat rust u buiten slaepe vinde,
Siet heir Minerva die noch inde wiech u minde
En haer genaede sandt. Geen mensch valt u te lót,
Maer in des hemels throon, de Liefd een eewich G"odt.
Uw liefde tot de Liefd, doet Liefd in liefde blaken,
Die kiest u tot sijn Lief; jck sal het huwlijck maken,
Ghij sult de weerliefd sijn, sijn bruidt, en sijn Godin,
Een vrouw van staeghe liefd, niet van de wulpsche Min.
U vrijer wacht om hooch, wij sijn u coomen haelen.
Godinnen voert haer mee, de doorschijnighe saelen
Des hemels sullen haer niet schaemen dit cieraet.
Nieuwe godin, u hart van aertsche last ontslaet.
Wt hadse. Mit ontsteeckt het wellustige speelen
Der negen sangsters, daer sij lieflijck onder quelen:
Nu ontslaet u d’Aertsche last,
Beter past
U de Godtheit aen te trecken.
Salige Godinne wij
Voeren dij
Nae des hemels hoochste plecken,
Plecken altijt hel en claer,
Plecken, daer
Nemmer last can lust bevlecken.
Soo ras sij desen sanck met spelen heffen óp,
Ontlaskt sich het palais tot boven in den tóp,
Het gulde welfsel splijt, en de gemetste dacken.
Granida voerens’ op olijf en laurentacken,
Dus singend’ hemelwaerts, al hooch, en hoger heen,
Vervolcht van mijn gesicht, tot dat s’er wt verdween.
Doe voechden sich ’t gebouw en alles in sijn stede,
Bedaerend’ als jck mee ten langen lesten deede.
Suffe verbaestheit van mijn leên allensjens streeck,
Ick rees’ en ’t geen ick wel besien had overkeeck.
Granidaes lege coets tuicht dat der oude vrouwen
Gesichten niet altijt voor droomen sij te houwen.
Hier is mijn geest af vol, dit coom ick dienen aen,
De coning oordeel nu nae dat hij ’t sal verstaen.
Coning.
Mijn dienaers, gaet terstondt wa’er af is bespooren.
Tisiphernes.
Mijn heer de vrouwe raest.
Coning.
Soo
deed sij noyt te vooren.
Tisiphernes.
Voor seker raestse nu, al raesde noyt misschien.
Voester.
Noch oyt, noch nu.
Coning.
’K
en weet.
Tisiphernes.
Men
salt haest cunne sien.
Ick spoey mij derwaerts heen.
Coning.
Doet
daerin u behagen.
En laet op ’t rascht aen ons de tijding herwaerts dragen.
Coning.
O Goden groot, soudt ghy mij wel hebben gespaert
Tot ’t alderlaeste van den ouderdoom bejaert,
Op dat jck troosteloos daerin soude versmachten,
Berooft van ’t geene dat alleen haer leedt kon sachten?
Mar hoe? indien alsoo de saken sijn gestelt,
Als ons de voester voor de waerheit heeft vertelt,
Soo loov’ jck danckbaerlijck uw goedtheit hooch van waerden,
Hoewel jck eensaem blijv’ en mis mijn lust op aerden.
Want als ghij mij onttrockt dit eenich pandt soo soet
Door ongeval of doot, gelijck misschien ghij doet,
Soo soud’ jck tegens u en mij misdoende dwalen,
Indien jck op u wil, en wetenschap ging smalen,
Mij steurende dat ghij quaemt wedereisschen ’t geen
Dat jck soo lang van u genoten had te leen:
Recht of jck bet als ghij wat orbaer was verstonde,
Recht of jck mij en haer meer goets, als ghij ons, jonde.
Men soeckt; en soomen haer noch doodt noch levend vindt,
Soo neem jck ’t blijcklijxt aen, en houd dat sij besint
Van een verheven Godt ten hemel is gevaeren:
Want de bescheiden reên, en ’t deftige verclaren
Des voesters brengen ’t mee, wiens trou-bevonden mondt
Noyt spreken was gewoon versuft of ongegrondt.
Maer siet de vrouwen daer, die brengen nieuwicheden.
Rey.
Grootachtbaer heer het slot, van boven tot beneden,
Hebben wij heel doorsocht, en omgekeert ter vlucht,
Granida’ is nieuwers, maer een lieffelijcke lucht,
Met goddelijcke reuck vervult haer gansche camer.
Coning.
O gróótte Pallas, moyt was mensch u aengenaemer
Als Perseus door u jonst gesegend wonderlijck;
En noch ter tijdt op sijn naesaeten in het rijck
’T welck van hem naeme voert, Godinne wijs van raede,
Ghij duiren laet u jonst, en anhoudt u genaede.
Lof seechbare Godin, Lof hoochverheven Gódt
Eewige Liefde, die van aertsche bruiloft, tót
Een hemels huwelijck Granida comt verheffen,
Geen danckbaerheit, geen lof u prijs can overtreffen.
Rey.
Lof, eewige Liefde, wij
Geven dij,
Door de dicke wolcken heen,
Al beneên,
Laet tot opter aerden daelen.
Die op uwe crachten let,
Ende set
Boven al op u het óóghe,
Treckt u goetheit overschoon
Inden throon
Des besonden hemels hóóghe.
Heilich, goedertieren, eel
Sijdij heel.
Die in uwe vlammen blaken,
Cundij oock op aerden hier,
Door uw vyer,
Met een hemel salich maken.
Soo, wie dat u lieven sal,
Suldij al,
Niet alleen Granida schaeken.
Tisiphernes.
Daer leyt mijn throon in d’asch, en de beloften mildt
Van ’t schoonpratich Geluck, en te vergeefs gespilt
Soo veel moylijcke last ter nauwer noot deurkropen,
Soo veel gevaers, soo veel te leurgestelde hoopen,
Soo veel’ anxstige vrees en arbeyt wtgestaen,
Soo veel treffende sorch en soo veel weers gedaen,
Soo veel gesochte ramps, soo veel verdriet geleden,
Soo veel verbeten smarts, soo veel vertwijfeltheden.
Ay dul geluck, ick ken u onbescheyden cracht!
Daifilo.
Maer op een vroom gemoet, mijn heer, heeft sij geen macht.
Tisiphernes.
Niet langer dan het selfs haer overlast wil lijen.
Dit sal mij ’t laeste sijn, Mijn handt sal mij bevrijen,
’T is lang genoech geleeft. Gaen we. Mijn hart verstout
U tot een cort verdrach.
Daifilo.
Mijn
heer, besindt, u, houdt.
Coning.
Houdt Tisiphernes.
Rey.
Ach.
Daifilo.
Heer
geeft de reden plaetse.
Tisiphernes.
T Geluck en geeft haer geen.
Daifilo.
Jae
’t.
Coning.
Hoe?
Daifilo.
Bedaert,
en vaetse.
Cining.
Hoe nu toe brave Prins?
Tisiphernes.
Gelijck
mijn ramp mij jaecht.
Coning.
Is dit de liefde die ghij tot Granida draecht?
Tisiphernes.
Ick liefde’ haer niet, ’t en waer jck mij ’t
verlies liet rouwen.
Coning.
Niet haer verlies, maar t’ uw, want sij is
hooch-behouwen.
Tisiphernes.
Soo spuwt het wreedt Geluck op mij haer crachten wt.
Daifilo.
’T Geluck en steunt u niet maer dat ghij ’t
qualijck duidt.
Coning.
Misjondij aen u lief Granid’ een hemels houwelijck?
Tisiphernes.
Neen maer jck vlie de smert van mijn misvallen grouwelijck.
Daifilo.
Liefde ghij haer, mijn heer, ’t geen dat u is geschiedt,
Soud u om haer geluck, lief sijn, en rouwen niet.
Tisiphernes.
Haer ben ick quijt, en sie voort al mijn toeleg slechten.
Daifilo.
De Goden vinden ’t goet, wie sal haer onderrechten?
Tisiphernes.
Sij vinden ’t goet; maer dat jck door het sterven, mij
Bevrij, dat sullen ook geensins beletten sij.
Ghij cunt leven dat u ’t geluck soo seer niet hinder.
Tisiphernes.
Het is te wanckelbaer, en licht.
Daifilo.
Vertrouwt
het minder.
Tisiphernes.
Vertrouwen? jck vertrouwt nae desen nemmermeer.
Ick sie wel ’t verheft maer, om van boven neêr,
Met ijsselijcker slach ’t verhevene te smijten;
Gelijck den Arent trots, die niet in stucken rijten
Den schiltpad ijserhardt met felle claeuwen con,
Hem strengelijck om hooch, schier voert tot in de Son,
Van waer sijn scharp gesicht kennende berch en dallen,
Hij dan op rootsen hardt, hem laet te berste vallen.
Mij wallecht van de werlt; en sal jck nu voortaen
Leven, soo sal jck mij die levendich ontslaen.
De last, en het gebiedt van mijn beseten landen,
Daifilo, lever jck van nu af in u handen.
Sijt ghij voortaen de Prins. Ick levers’ u, door dien
Daermede niemandt can waerdiger sijn versien.
U trouwe dienst is meer dan yemandt can versinnen;
’T heeft u belieft voor mij uw eygen lief te winnen.
Dese versloegh den Parth, en gaf hem in gevaer
Des vreesselijcke doots, willich om mij en haer.
Grootachtbaer heer, wilt hem in mijnen staet bevesten.
Coning.
Owonderlijck beleydt! maer ’t is beleydt ten besten.
Tisiphernes.
Voor mij, jck ben terstondt het hof te laten, ree,
Mijn peinsachtich gemoedt wil geen blijvende stee;
Maer mijn voorneemen is van d’eene tot den anderen,
Met eensaem selschap clein te reisen en te wanderen.
Ick bid om oorlof voorts, want hier vertoev’ jck niet.
Daifilo.
Ick danck mijn heer, die mij soo grooten eere biedt.
Een hooch en waerde gaef wort mij van hem gegeven;
Maer hij weet tot wat eindt jck coos’ het hoofsche leven,
Te weten om den dienst van de Prinsses, geensins
Op hoop van voordel, min van selfs te worden Prins,
Welck pack voor mijnen hals sijnde te swaer om dragen,
Een lagen harders rust mij beter doet behagen.
Maer wal sal jck, mijn heer, blijvend uw trouwe knecht,
Uw dingen gaede slaen nae mijn bequaemheit slecht,
Tot dat ghij wat ontlast vant schielijcke beswaeren,
Met hulpe vanden tijt sult comen te bedaeren,
Om met vernoeging weer te keeren tot den staet,
Die ’t lusteloos gemoedt door tegenheit verlaet:
Mijn heer, soeck het, gelijck hij ’t goet vindt, te
besaedigen.
Coning.
Ach luttel wenschend hart! luttel can u beschadigen.
Ach wat onttreckt ghij, met begeerlijckheits verhoên,
Het speelsiecke Geluck, al stofs om quaet te doen?
Dats Prinslijck, Difilo, geen prinslijckheit begeeren.
Tisiphernes.
Ick bid u oorloof, heer, om tot mijn reys te keeren.
Coning.
Vaert wel, mijn Prins, vaert wel, en sijt getroost.
Tisiphernes.
Ick
tij
Van stonden aen op reys; vaert wel mijn heer, en ghij
Daifilo wel.
Daifilo.
Ick
sal mijn heer tot huis versellen,
Om ’t reddeloos gesin verbaest in rust te stellen.
Eindt vierde deel.
Laatste wijziging: 14 februari 1997